Kommunedirektøren om kuttlista: – Dette vil kunne rigge Austrheim framover

– De skal ha skryt for den jobben som har blitt gjort, sa Austrheim-ordførar Morten Sognnes til kommunedirektøren og resten av administrasjonen i formannskapsmøtet i førre veke.

Då vart den føreslåtte innsparingslista lagt fram til første runde med politisk behandling. Det er kommunestyret som torsdag 19. juni skal ta endeleg stilling til kuttforslaga, medan formannskapet, som består av fem politikarar, har rolla som saksførebuande organ.

Det betydde at formannskapet fekk ein grundig gjennomgang både av den økonomiske situasjonen i kommunen og den føreslåtte kuttlista.

Tidlegare i år bestilte politikarane innsparingsforslaga for å sikre ein berekraftig og langsiktig økonomi. Varsellampane lyser raudt etter at kommunen i 2024 måtte åpne sparegrisen og bruke 7,5 millionar av oppsparte fondsmidlar for å dekke underskotet i driftsrekneskapen. Det er no berre tolv millionar att i sparegrisen, eit beløp langt lågare enn ønskeleg.

Åtvaringane frå økonomisjef Odd Harald Dommersnes til politikarane var tydelege. Får ein nye år med store driftsunderskot, ber det rett inn att på ROBEK-lista, ei liste Austrheim tilhøyrte mellom 2018 og 2021. Å vere på ROBEK-lista inneber at staten må godkjenne kommunen sine økonomiske prioriteringer.

Riggar seg for framtida

Difor var formannskapspolitikarane godt fornøgde med jobben kommunedirektøren og hans team har gjort med å finne innsparingsmoglegheiter.

– Vi har gått gjennom heile Austrheim, og gått gjennom alle område - ingen heilage kyr, sa kommunedirektør Bjørnar Fjellhaug i møtet.

Den føreslåtte lista inneheld 27 konkrete innsparingspunkt, pluss seks tiltak som kommunedirektøren ønsker meir utgreiing om.

– No har me moglegheit til å gjere desse grepa, og ikkje gjere det halvvegs slik at ein må gå endå drastigare til verks dei neste åra. Klarer ein å ta ein god del av desse grepa no, så vil det kunne rigge Austrheim framover. Også får me håpa at økonomien blir betre, sa Fjellhaug.

Tiltaka gjeld for åra 2026 til 2029, og skal både sikre at kommunen unngår nye underskotsår, og at ein får bygd opp nivået i sparegrisen til 40 millionar kroner.

Alternative forslag kjem i kommunestyret

Formannskapet sende saka vidare til kommunestyret. Der vil eventuelle politiske endringar bli lagt fram.

– Me veit at endringar vil koma, men det er dykkar privilegium å kunne gjere dei endringane. Og så er det min plikt å legge fram moglegheitene for dykk, sa kommunedirektøren til politikarane.

Signala frå formannskapet er at det kjem endringar. Nokre av kuttforslaga vart det reagert meir på enn andre, mest av alt forslaget om å fjerne transporten til vekstbedrifta Aufera på Manger, der fleire austrheimingar har arbeidsplass. Å fjerne tilbodet vil spare kommunen for 160.000 kronar i året.

– Det er eit forslag det er hol i hovudet å ha med på kuttlista, sa ordførar Sognnes.

Han viste til at transporten til Aufera har vore ei omdiskutert sak i Austrheim-politikken tidlegare, og at tilbodet dei har fått til i dag er "ei god løysing".

Også forslaget om å redusere driftstilskotet til næringsdrivande fysioterapeuter vart møtt med skepsis. Kommunen har i dag avtale om 100 prosent driftstilskot med to private fysioterapeuter. Forslaget er å seie opp avtalane, og erstatte med nye avtalar om 50 prosent driftstilskot.

Kommunedirektøren forklarte at fysioterapeutane har blitt orienterte om forslaget, men at det ikkje blir starta konkrete samtalar før eit eventuelt politisk vedtak blir gjort. Ein av konsekvensane med eit slikt tiltak er at kommunen kan risikere å miste fysioterapeutane.

– Eg får heilt noia med tanken på at dei forsvinn att. Vi vil at folk skal bu lenge heime, og vi vil at dei skal klare seg så lenge som mogleg heime. Eg trur ikkje dette er den luraste staden å spare pengar, kommenterte Ap-representant Ann Kristin Leirvåg.

I formannskapet er det berre Ap, Høgre og Sp som er representerte. Difor blir kommunestyret første moglegheit for Samlingslista og den uavhengige gruppa som tidlegare var Austrheim INP til å kome med innspel.

Bekymra for oppseiingar

Nokre av dei største kuttforslaga inneber å redusere talet på årsverk. Å kutte to årsverk i administrasjonen og 1,5 årsverk i samfunnseininga, pluss tre årsverk på tvers av kommunen, vil kunne spare Austrheim for over seks millionar årleg.
Senterparti-representant Bjørn Inge Håland Dyrkolbotn stilte spørsmål ved om desse kutta kan skje heilt utan oppseiingar.

– Vi har lagt opp til at det i utgangspunktet skal skje med turnover og naturleg avgang, men viss ikkje det går må vi nok gå til nedbemanninga, svarte Fjellhaug.

Politikarane var uroa for at det kan kome oppseiingar utan at dei er klare over det.

– Viss vi gjer vedtak som medførar oppseiingar, må vi vite at det skjer. Vi kan ikkje gjere desse tiltaka i tru om at det ikkje blir oppseiingar, og så blir det det likevel, sa Håland Dyrkolbotn.

Kommunedirektøren og politikarane vart einige om at formannskapet skal bli halde oppdatert på prosessen med å redusere årsverk.

Etter gjennomgangen har dei politiske gruppene hatt éi veke til å finpusse eigne prioriteringar og forslag. Torsdag ettermiddag fell dommen i kommunestyresalen.